Nhạc sĩ Trằn Mạnh Hùng: 'Không có Tùng Dương, thử xem!'

“Không nhất quyết năm nào cũng phải có diva, nhưng vẫn không thể vắng các sao nhạc nhẹ, vì lẽ này hay lẽ khác. Thế nên, Tùng Dương vẫn phải có thôi! Giả dụ không có, thử xem!...” - nhạc sĩ Nai lưng Mạnh Hùng - người đảm nhận phối khí cho các ca khúc trong chương trình hòa nhạc non sông “Điều còn mãi” (diễn ra thường niên lúc 14h ngày Quốc khánh 2.9 tại Rạp hát Lớn Thủ đô) - trò chuyện với “Buffet cuối tuần”.

Nhạc sĩ Nai lưng Mạnh Hùng.

Chẳng hề tự nhiên mà hiện ra đã “có đôi, có cặp”

Khi phụ trách chức danh cố vấn nghệ thuật cho “Luala concert”, anh từng chứng kiến kéo các diva xuống tuyến đường để lôi cuốn đại chúng đến gần hơn với nhạc giao hưởng. Tại sao “Điều còn mãi” năm nay lại không chọn lựa diva?

- Với sức hút và độ phủ sóng của chính mình, diva, và các sao nhạc nhẹ nói bình thường luôn là một trong những yếu tố cần thiết tạo nên sức thu hút của một chương trình ca nhạc phong cách. Dường như, khi các sao nhạc nhẹ hát cùng dàn nhạc giao hưởng, thì ít nhiều cũng đưa tới một tuyệt vời lạ và mới cho một chương trình chuyên về một dòng nhạc vốn dĩ kén khán giả như “Yếu tố còn mãi”, tạo điều kiện cho chương trình dễ ợt lan tỏa hơn…

Tuy nhiên, vì tính đặc trưng của chuyên mục mà đôi lúc cũng có những bất cập khá là đáng kể mà phải bằng con mắt trong nghề và chuyên về mảng này mới thấy được. Bởi bình yên ra thì các ca sĩ nhạc nhẹ nên hát cùng dàn nhạc nhẹ, ca sĩ thính phòng, opera hát với dàn nhạc giao hưởng, ca sĩ dân gian thì hát cùng dàn nhạc dân tộc… Ko phải khi không mà hiện ra, nó vốn đã “có đôi, có cặp” thế! Không khách hàng nào phủ kiếm được tài năng của các diva, nhưng theo tôi, lựa chọn thích hợp nhất để hát với dàn nhạc giao hưởng vẫn phải là những người chuyên về thính phòng, opera... Chẳng hạn như NSND Quang Thọ là chất giọng có âm sắc đặc biệt hòa hợp với dàn nhạc giao hưởng. Bên cạnh đó, phổ biến sao nhạc nhẹ khi hát cùng dàn nhạc giao hưởng thì thường chạm mặt phải những vấn đề về to - tí hon, thiếu đi sự nở nang cần có…

Xin lỗi, anh có thể cắt nghĩa rõ hơn được không?

- Vấn đề khác nhau cơ bản giữa dàn nhạc nhẹ và dàn nhạc giao hưởng là vai trò của người chỉ đạo dàn nhạc. Nếu như như dàn nhạc giao hưởng chơi nhịp co dãn với tốc độ cao - lờ lững theo tay chỉ huy thì dàn nhạc nhẹ chơi nhịp chính xác theo kiểu rô - bốt, không nở nang nhanh - đủng đỉnh. Ở đây, tôi không có ý nói cái nào hay hơn cái nào, vì mỗi thứ đều mang những nét đẹp đặc trưng của nó. Cũng như một hàng cây thẳng tắp có cái đẹp của nó, nhưng một rừng cây mọc ngẫu hứng, lô xô cũng là một vẻ đẹp.

Bất cập nhiều lúc chính là ở chỗ đấy: Một sự cố thường thấy là các ca sĩ nhạc nhẹ khi hát với dàn nhạc giao hưởng thường hát theo cái nhịp “rô - bốt” đó, nên ít phổ biến làm mất đi vẻ đẹp đặc trưng của thứ âm nhạc giãn nở tự nhiên. Chưa hết, trong thính phòng, opera, khoảng cách thức giữa âm to nhất và bé bỏng nhất là cực lớn, khi lên thì lên dong dỏng, khi lắng thì lắng tới tận cùng, thì trong nhạc nhẹ, cái biên độ to bé xíu ấy lại không giãn phương pháp đến mức đó. Bởi vậy mà nếu như như không có được sự đi lại ăn ý, thì sẽ rất dễ xảy ra tình trạng: Dàn nhạc giao hưởng tấn công cứng đờ, hoặc không phát huy được hết công suất của bản thân mình…

Không nên làm một người “tìm hàng” mãi!

Biết thế sao lần này “Nhân tố còn mãi” vẫn mời… Tùng Dương?

- Vì công việc của tôi ở đây là phối khí nên tôi không nhập cuộc vào việc chọn khách hàng nào, mời người nào. Tuy nhiên, theo như tôi hiểu thì yếu tố đó vẫn là cực kỳ quan trọng. Như đã nói, yếu tố đó giúp đưa đến một tuyệt hảo lạ, mới và khiến chương trình lan tỏa hơn, nên chúng ta không thể vì không dễ dàng, mà khước từ cách thức làm mới đó. Thêm nữa, còn cần cả… cái gật đầu của nhà tài trợ. Thế nên, dù “Nhân tố còn mãi” không nhất định năm nào cũng phải có diva, thì vẫn chẳng thể vắng các sao nhạc nhẹ, vì lẽ này hay lẽ khác. Thế nên, Tùng Dương vẫn phải có thôi. Ví như không có, thử xem! (cười)...

Dĩ nhiên, với những ngôi sao mà bản lĩnh sàn diễn của họ đã dạn dày, lại được huấn luyện bài bản… thì tôi vẫn tin rằng họ sẽ luôn có những ứng xử tinh tế, linh động và lanh lợi trên sàn diễn, mặc dù đó là sân khấu nào.

Quay về với “Yếu tố còn mãi” sau 3 năm vắng bóng, động lực nào khiến anh quyết phối mới gần như tổng thể các ca khúc?

- Tôi không nghĩ rằng đây là công việc chăm chút, mà chỉ là hoàn thành nốt những phần việc mà các tác giả của những ca khúc vượt thời gian kia đang làm cho dở dang, do nhân tố kiện lúc đó chưa cho phép: Chẳng hạn như cần sáng tác với tốc độ cao để dịch vụ chính trị, hay khoa học thu âm, phối khí ngày ấy cũng chưa được nhiều năm kinh nghiệm như bây giờ… Năm nay, dễ ợt cho tôi là “Yếu tố còn mãi” có được một thời gian sẵn sàng rất kỹ càng nên các bản phối của tôi bởi vậy cũng ra đời một bí quyết hứng thú và chăm sóc hơn. Đây là mùa đầu tiên, tôi quyết định phối mới 100% tám ca khúc có trong chương trình.

Gắn bó với “Luala Concert” và “Điều còn mãi”, anh nghĩ sao về việc: Đa số các chương trình hòa nhạc lớn, nhận được sự đồng hành của các công ty, công ty lớn bây chừ đều chủ đạo dành cho các “sao ngoại”?

- Tầm nhìn tưởng là xa đó, theo tôi lại mới chính là góc nhìn hẹp. Vì khi anh muốn xuất khẩu, không chỉ văn hóa, thì đầu tiên, anh phải phát triển những “sức mạnh mềm” trong khoảng bản thân mình, anh phải cố mua bí quyết “bán hàng” của mình, chứ không nên khiến cho một người “tậu hàng” mãi. Trước đây, người ta lùng tìm hàng Nhật, mà không bi thương biết đến hàng Hàn Quốc, vì chưa bị “làn sóng Hallyu” hớp hồn, giờ thì sao? Trong diện mạo của một non sông, chẳng thể thiếu những “sức mạnh mềm” khiến cho từ các giá trị văn hóa, mà trong đó tất nhiên chẳng thể thiếu vẻ đẹp sang trọng của nhạc giao hưởng. Muốn vậy, chẳng thể thả nổi nó theo thị trường, mà phải cần đến phổ quát cánh tay hơn nữa…

- Xin cảm ơn anh.

Nhạc sĩ È cổ Mạnh Hùng là chủ nhân của phổ quát giải thưởng âm nhạc thường niên do Hội Nhạc sĩ Việt Nam xét tặng. Anh cũng được mời làm cố vấn nghệ thuật và nhạc sĩ phối khí cho các chương trình hòa nhạc lớn như Luala Concert, “Điều còn mãi”… và thường được các nhạc sĩ, ca sĩ bậc nhất ở ta hiện giờ như Dương Thụ, Thanh Lam, Trọng Tấn… mời hợp tác. Trong các công trình tư nhân, Nai lưng Mạnh Hùng cũng là một nhạc sĩ rất chăm chỉ tìm hiểu thông minh. Đầu năm nay, anh đã thực hiện chương trình “Khúc giao hòa ngày xuân” - thí điểm âm nhạc táo bạo pha trộn giữa nhạc nhẹ, giao hưởng và nhạc dân tộc. Hay lúc trước, là trộn jazz với… chèo.

Xem tại: tinmoinhat